Beyond the red mirror

                Το πολυνομοσχέδιο για την παιδεία Α. Μπαλτά, το οποίο κατατέθηκε και επίσημα πλέον στη Βουλή, οδεύει πλέον προς εφαρμογή. Μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο προσχέδιο που είχε δημοσιευθεί, με κάποια από τα αιτήματα των φοιτητικών αγώνων των προηγούμενων ετών να ικανοποιούνται, αλλά με τον πυρήνα της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης, που προωθήθηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο της κρίσης με το νόμο Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου, να μένει άθικτος. Ενάντια στο νομοσχέδιο αυτό υπερασπιστές του προηγούμενου νόμου φαίνεται να στήνουν ήδη ένα αντίπαλο στρατόπεδο που έχει ξεκινήσει, μάλιστα, να μαζεύει υπογραφές για την επαναφορά αυτού. Ένα στρατόπεδο με ξεκάθαρα αντιδραστικό χαρακτήρα, παρά το γεγονός ότι διακηρυκτικά προτάσσει την πρόοδο. Στο μπλοκ αυτό, που φέρει το όνομα «Όχι Μπαλτά στην Παιδεία», βρίσκονται ενταγμένοι καθηγητές και άλλα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Όπως, φυσικά, με το μπλοκ αυτό συντάσσεται και η καθεστωτική ΔΑΠ-ΝΔΦΚ (που βέβαια το πάει κι ένα βήμα παραπέρα με το «Παιδεία 2020»).

Το ζήτημα είναι: Ικανοποιεί το νέο πολυνομοσχέδιο σύνολη τη χάρτα διεκδικήσεων του φοιτητικού κινήματος; Πετυχαίνει να οικοδομήσει το δημόσιο-δωρεάν-δημοκρατικό πανεπιστήμιο που  τόσον καιρό διεκδικούσαμε; Και εν τέλει ανατρέπει εκείνη τη συνθήκη που μετά από εξαντλητικές σπουδές παίρνουμε ένα πτυχίο για να το κρεμάσουμε στον τοίχο ή για να το βάλουμε σε μια βαλίτσα και να ταξιδέψουμε στην άλλη άκρη της υφηλίου ή για να εξασφαλίσουμε μια δουλειά με εξευτελιστικό μισθό και μηδενικά εργασιακά δικαιώματα, για την οποία, όμως, θα λέμε και «ευχαριστώ»; Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, μάλλον θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι όχι, δεν το κάνει.

                 Ας δούμε τα πράγματα λίγο πιο συγκεκριμένα. Αρχικά, κατάκτηση των φοιτητών πρέπει να θεωρούμε την απόσυρση του ορίου φοίτησης και των διαγραφών, που ως άλλος μπαλτάς κρέμονταν πάνω από τα κεφάλια μας, με στόχο φυσικά να συνηθίσουμε σε μια λογική που λέει ότι δεν μπορούμε να έχουμε άλλες ασχολίες, πέρα από τα μαθήματα και το διάβασμά μας (όπως και αργότερα δεν θα μπορούμε να έχουμε άλλες ασχολίες πέρα από τη δουλειά μας). Αυτό, φυσικά, είχε κι ένα σωρό άλλα απότοκα – βλέπε, για παράδειγμα, την αποσυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων και τη μερική κάμψη των συλλογικών διεκδικήσεων. Θεωρούμε, λοιπόν, πολύ θετική την ικανοποίηση του αιτήματος για κατάργηση των ορίων φοίτησης και των διαγραφών.

Με παρόμοιο τρόπο βλέπουμε και το κομμάτι της απόσυρσης των Συμβουλίων Ιδρύματος. Συμβούλια που, αφενός μεν κατείχαν υπερεξουσίες, αφετέρου δε, αποτελούσαν την επιτομή της αντίδρασης και της αυταρχικοποίησης των πανεπιστημίων (εξαιρουμένου, του Φορτσάκη βεβαίως βεβαίως). Με κεκλεισμένων των θυρών συνεδριάσεις απέκλειαν την οποιαδήποτε παρέμβαση των φοιτητικών συλλόγων ως εάν τα θέματα της ημερήσιας διάταξης «να μην τους αφορούσαν» και αδιαφορούσαν πλήρως για τις συλλογικές αποφάσεις του μαζικότερου κομματιού της ακαδημαϊκής κοινότητας.

                Ωστόσο, στο νέο νομοσχέδιο τίθεται εκ νέου το ζήτημα της συνδιοίκησης και της εκλογής Πρυτάνεων και με φοιτητική ψήφο. Και οι φοιτητές, δηλαδή, να ψηφίζουν για Πρύτανη με άμεση, μυστική, καθολική ψηφοφορία. Βγαίνουμε λοιπόν από μία περίοδο πλήρους απαξίωσης των φοιτητικών συλλόγων και μπαίνουμε σε μία άλλη όπου οι φοιτητές έχουν λόγο στο πανεπιστήμιο. Ή μήπως όχι; Από πλευράς μας λέμε ξεκάθαρα ότι, αν το να έχουν λόγο οι φοιτητές στο πανεπιστήμιο μεταφράζεται στην ψήφο για Πρύτανη, τότε καλύτερα να μην έχουν λόγο. Θεωρούμε ότι η συμμετοχή των φοιτητών στην ανάδειξη Πρύτανη αναπαράγει στρεβλές λογικές δοσοληψίας, που κάθε άλλο παρά συντελούν σε περισσότερη δημοκρατία στο εσωτερικό του Πανεπιστημίου. Επιπλέον, τασσόμαστε πάγια κατά των μονοπρόσωπων οργάνων διοίκησης, καθότι το όριο μεταξύ «ικανής διοίκησης» και «κατάχρησης της θέσης» είναι λεπτό και έχουμε δει επανειλημμένα Πρυτάνεις να το ξεπερνούν, με προεξάρχοντα, φυσικά, τον Φορτσάκη που το είχε υπερβεί τόσο πολύ (υπέρ της κατάχρησης) που πια δεν έβλεπε το όριο στον ορίζοντα!

Για εμάς αυτό που έχει σημασία είναι οι φοιτητές να μπορούν να παρεμβαίνουν ουσιαστικά με τις αποφάσεις τους και να αποτελούν βασικό παράγοντα μετατόπισης και λήψης αποφάσεων από τα όργανα διοίκησης. Να μπορούν να αποτελούν πράγματι στο τέλος, τον παράγοντα αυτό που θα έχει τον κύριο λόγο για θέματα που ουσιαστικά τους αφορούν (αποκλειστικά). Αυτό που έχει νόημα για τους φοιτητικούς συλλόγους εν τέλει, είναι η φωνή τους να ακούγεται πραγματικά μέσω της συμμετοχής τους στις διαδικασίες της Συγκλήτου, που είναι και το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων για το Πανεπιστήμιο, καθώς και των Γενικών Συνελεύσεων Τμήματος στις οποίες η παρουσία τους θα έπρεπε να είναι νόμιμη.

                Κανείς λόγος δε γίνεται ταυτόχρονα στο νομοσχέδιο για το μείζον θέμα του Σχεδίου Αθηνά, της αξιολόγησης που αυτό επιφέρει και των διοικητικής κατά βάση φύσεως αλλαγές στο χάρτη σχολών (βλ. συγχωνεύσεις, καταργήσεις τμημάτων κτλ). Ένα θέμα που έχει πλήξει και τη δική μας σχολή, καθώς από Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (Ν.Ο.Π.Ε.), πλέον η Νομική σχολή έχει αποσπαστεί και τη θέση της παίρνουν τα ΕΜΜΕ και το τμήμα των Τούρκικων και Ασιατικών σπουδών. Έτσι έμεινε η Ο.Π.Ε (Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών). Το ζήτημα είναι ότι οι αλλαγές αυτές αν και σε πολλές περιπτώσεις φαίνονται μόνο στο επίπεδο της διοίκησης των ιδρυμάτων, συνεπάγονται και αντίστοιχες αλλαγές στα προγράμματα σπουδών.

                Το δε άκρως προβληματικό σημείο του πολυνομοσχεδίου, το οποίο μας δημιουργεί και μεγάλη έκπληξη (δεδομένου ότι μιλάμε για νομοσχέδιο μιας κυβέρνησης που θέλει να έχει αναφορά στην Αριστερά και τα κινήματα), είναι, φυσικά, το κομμάτι του πανεπιστημιακού ασύλου. Σύμφωνα με το νέο πολυνομοσχέδιο «Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει», ενώ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Πρύτανη συγκαταλέγεται και η «ευθύνη για τη λήψη μέτρων για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του Ιδρύματος». Από τη μία, λοιπόν, δεν ορίζεται ρητά το άσυλο ως «άσυλο κοινωνικών αγώνων», ενώ από την άλλη αφήνει τεράστια περιθώρια στον εκάστοτε Πρύτανη να λειτουργήσει κατά ιδία βούληση και κρίση. Για να το πούμε απλά, δεν κατοχυρώνεται πουθενά πια η δυνατότητα του φοιτητικού κινήματος να καταλαμβάνει το χώρο στον οποίο καθημερινά συζητά και δραστηριοποιείται, το χώρο που αποτελεί το σπίτι του, ώστε να προωθεί τα αιτήματά του. Ο χώρος του ασύλου, όμως, διαχρονικά έχει στεγάσει όλους τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος με αποτέλεσμα να ασκηθούν πράγματι σφοδρές πιέσεις σε πείσμα και των πιο αυταρχικών κυβερνήσεων ή διοικήσεων του πανεπιστημίου. Ο χώρος του ασύλου ανήκει σε ολόκληρη την κοινωνία και τον πρώτο λόγο σε αυτόν (πρέπει να) τον έχουν οι ίδιοι οι φοιτητές και είναι οι ίδιοι που επίσης (πρέπει να) τον προστατεύουν πρώτοι από καταπατήσεις και βεβηλώσεις. Το ζήτημα του ασύλου εν προκειμένω, μένει για ακόμα μία φορά μετέωρο με μία «δημιουργική ασάφεια» να το χαρακτηρίζει.

             Και τελικά, εμείς τι θα πούμε; Θα σταματήσουμε μπροστά στην ικανοποίηση μερικών αιτημάτων μας ή θα παλέψουμε μέχρι τέλους; Η κυβέρνηση, παρά την ενσωμάτωση κάποιων διεκδικήσεων, δεν φαίνεται πρόθυμη να κάνει τις απαραίτητες τομές. Μία κίνηση μου προσήκει εν ολίγοις στο γενικότερο σύνθημα που εκφράζεται σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, αυτό του «Ούτε ρήξη, ούτε υποταγή». Σε μία τέτοια κατεύθυνση το φοιτητικό κίνημα οφείλει να απαιτήσει το πλήρες των διεκδικήσεών του, που στην τελική αποτελούσαν και προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Απαιτούμε το ξήλωμα λοιπόν, εν συνόλω του νόμου Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου, καθώς και των συναφών και παρακείμενων διατάξεων. Δεν πρόκειται να δεχτούμε καμία έκπτωση σε αυτά που οι ίδιοι οι φοιτητικοί σύλλογοι έχουν εκφράσει και θα συνεχίζουν να εκφράζουν μέσα από τις συλλογικές τους διαδικασίες και τους δυναμικούς τους αγώνες. Στο γενικότερο σύνθημα, απαντάμε πλήρη και άμεση ρήξη με την προηγούμενη συνθήκη στην εκπαίδευση, πλήρη και άμεση ρήξη με το μνημονιακό πλαίσιο και τη λιτότητα, όπως εφαρμόστηκε τόσο σε αυτόν τον τομέα, όσο και ευρύτερα σε κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής, πλήρη και άμεση ρήξη με τις επιταγές των ευρωπαϊκών επιτελείων και το μηχανισμό του χρέους. Κι αν κάτι μας έμαθαν οι αγώνες μας είναι το γεγονός ότι τίποτα δε χαρίζεται, όλα κερδίζονται. Γι’ αυτό κι εμάς, θα μας βρείτε στο δρόμο.

Ριζοσπαστική Αριστερή Συσπείρωση

σχήμα της

Ενιαίας Ανεξάρτητης Αριστερής Κίνησης

raseaak@blogspot.com