Φάκελος: AΣΥΛΟ

Πως ιστορικά εμφανίστηκε ο θεσμός, πως εξελίχθηκε, τι συμβολίζει και ποια η σημασία του στο σήμερα…

Οι χρονικοιστορικές ρίζες της έννοιας του ασύλου, ως συνταγματικά κατοχυρωμένου θεσμού εντοπίζονται ήδη από το 19ο αιώνα στα ελληνικά πανεπιστήμια. Μάλιστα, μαρτυρίες για βίαιες αντιδράσεις φοιτητών και πολιτών λόγω περιστατικών καταπάτησής του από τις δυνάμεις καταστολής υπάρχουν από το 1897. Στη πρώτη σχετική νομοθετική ρύθμιση αναφέρεται χαρακτηριστικά: ‘‘Για την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και της προστασίας της έρευνας και της διδασκαλίας από αυθαίρετες επεμβάσεις της πολιτείας’’. Είναι προφανές οτι γίνεται αναφορά όχι μόνο στην εκπαιδευτική διαδικασία αυτή κάθε αυτή, αλλά και στην ελεύθερη ιδεολογικοπολιτική ζύμωση, στην ανεμπόδιστη ανάπτυξη πολιτικής και συνδικαλιστικής πρακτικής απ’ τους φοιτητές ,χώρις κανενός είδους έλεγχο και περιορισμό απ'το κράτος. Άλλωστε ο θεσμός του ασύλου αποτελεί μία απ' τις κατοχυρωμένες λαικές ελευθερίες, που εχει κερδίσει το λαικό μας κίνημα. Τυπικά,τουλάχιστον, ο θεσμός υφίστατο και στις πιο αυταρχικές περιόδους, όπως αυτή της χούντας.

Ώς και το 1995 οι προσπάθειες κατάλυσης του ασύλου προωθούνταν υπο τον μανδύα των απειλητικών εξωπανεπιστημιακών ‘‘ταραξιών’’. Όταν και το ψέμα αυτό σιγα σιγά κοινωνικά αποδομήθηκε, οι εκάστοτε κυβερνήσεις στόχευαν εξόφθαλμα και χωρίς προφάσεις πλέον στο πραγματικό γι’αυτές κίνδυνο: Τους ίδιους τους φοιτητές, τις κινηματικές τους διεργασίες και τις ριζοσπαστικές πρακτικές τους. Αρχικά, η ασυλοφάγα παραφιλολογία επικεντρωνόταν σε κρούσματα ‘‘ποινικής παραβατικότητας’’ σε πανεπιστημιακούς χώρους και σε μια επιχειρηματολογία βασισμένη σε μια εκτός πραγματικότητας ανάλυση, η οποία κάνει λόγο για αναχρονιστικό θεσμό. Στην πορεία, ωστόσο απέκτησε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά άναλογα του γενικότερου αντιαπεργιακού πολιτικού λόγου δίνοντας το στίγμα πως το άσυλο αποτελει πρόβλημα επειδή επιτρέπει στους φοιτητες να καταλαμβάνουν τις σχολές τους, ως μέσο διεκδίκισης ή αντίστασης σε κυβερνητικές επιλογές παρακωλύοντας τρόπο τινά την εκπαιδευτική διαδικασία. (Καλές οι διεκδικήσεις δηλαδή, αλλά όχι σε ‘‘βάρος’’ της εκπαιδευτικής διαδικασίας…). Τα τελευταία τριάντα χρόνια το άσυλο έχει καταλυθεί από τις αστυνομικές δυνάμεις πολλές φορές με διάφορα προσχήματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα το 1985 με τη δολοφονία του Μ.Καλτεζά απ'τον αστυνομικό Μελίστα, το 1991 με τον εμπρησμό της πρυτανείας από τα δακρυγόνα των ΜΑΤ ή με τα εξεγερτικά γεγονότα του Νοέμβρη 1995, όπου το πρόσχημα των εισβολέων ήταν η δήθεν διάπραξη κακουργημάτων από τους εξεγερμένους.

Έχουν επίσης, υπάρξει βαριά τραυματισμένοι από σφαίρες αστυνομικών, ενώ βρίσκονταν στο χώρο του Πολυτεχνειου (1980). Μετά τη δεκμβριανή κοινωνική έκρηξη του 08’ και τους τριγμούς, που αυτή προκάλεσε στο κράτος, με την ευθεία αμφισβήτηση και απαξίωση καίριων δομών του, όπως ο κατασταλτικός μηχανισμός(επιθέσεις από μαθητές σε αστυνομικά τμήματα κ.α), το άσυλο αποτελεί το πρώτο στόχο σε μια κατεύθυνση θωράκισης του κράτους και πρόληψης νέων αγώνων. Η καταπάτηση του ασύλου με ρίψη δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου λάμψης τον Δεκέμβρη μέσα στη Νομική, εν ώρα συνέλευσης, οι δεκάδες αστυνομικοί ‘Δ’, ‘Ζ’ και ΜΑΤ που εισήλθαν στις 27/04/09 στη Πανεπιστημιούπολη, μετά το τέλος ποδοσφαιρικού αγώνα, καθώς και μια σειρά από ουκ ολίγα περιστατικά, μας φανερώνουν ξεκάθαρα τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ απέναντι στο άσυλο. Οι επιθέσεις πλέον δεν θα περιορίζονται ως επι το πλείστον στην ιδεολογική απονομιμοποίηση του θεσμού(μέσω ΜΜΕ κυρίως), αλλά θα επεκτείνονται με ακόμα πιο έντονο τρόπο σε υλικό, πραγματικό επίπεδο, με άμεσες παραβιάσεις του ασύλου από τις αστυνομικές δυνάμεις. Είναι ενδεικτική των επόμενων κινήσεων της κυβέρνησης σε σχέση με το άσυλο, η τοποθέτηση αστυνομικών δυνάμεων στις εισόδους μιας σειράς από σχολών (ΑΣΟΕΕ,Νομική κ.α) τις ημέρες των εκδηλώσεων για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Αναπόφευκτα η στοχοποίηση του θεσμού επηρεάζει και την δικιά μας καθημερινότητα, αφού ας μη ξεχνάμε στο κτήριο της Γαμβέτα το άσυλο αμφισβητείται ανοιχτά από τον πρόεδρο του τμήματος, παρά το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο χώρο γίνονται όλα τα μαθήματα της Πολιτικής Ανάλυσης και αυτός αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο πάγιος κίνδυνος για κοινωνικές εκρήξεις από στρώματα που ασφυκτιούν στη καθημερινότητα τους και νίωθουν πλήρως αβέβαια για το επαγγελματικό τους μέλλον -όπως αυτό των φοιτητών- είναι σαφές ότι θα αναγκάσει τη κυβέρνηση να στοχοποίησει αυτούς τους κοινωνικούς χώρους (πανεπιστημιακό άσυλο) που μπορεί να αποτελέσουν ορμητήριο κοικωνικών διεργασιών. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι το κράτος, και υπό το φόντο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, έχει ανάγκη για κατασταλτική θωράκιση, ώστε να μπορέσει έτσι να προλάβει ή να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις που θα δημιουργηθούν από τα νέα οικονομικά μέτρα, που επιβάλλονται για το ξεπέρασμα της κρίσης(ελαστικές σχέσεις εργασίας, περικοπές, ασφαλιστικό κ.α) προς όφελος φυσικά των όσων μέχρι σήμερα πλούτιζαν. Σε αυτή τη λογική κινούνται και οι νέες παραλαβές της χώρας μας πλαστικών σφαιρών, υδροβόλων, όπλων με αλάτι κ.α

Γίνεται σαφές λοιπόν ότι οι αγώνες για την διατήρηση του ασύλου ως ορμητήριο ριζοσπαστικών κοινωνικών διεργασιών με περίτρανα ιστορικά παραδείγματα αυτά του Πολυτεχνείου το 73’ και των Δεκέμβριανών το 08’ είναι επίκαιροι και αναγκαίοι όσο ποτέ. Υπο αυτό το πρίσμα γίνεται σαφές ότι το φοιτητικό κίνημα δεν μπαίνει σε καμία διαπραγμάτευση, σε καμία συζήτηση των όρων ύπαρξης του πανεπιστημιακού ασύλου.

Οποιαδηποτε προσπαθεια καταπατησης η΄ καταργησης του ασυλου θα μας βρει στην απεναντι οχθη, αυτη της προασπισης των φοιτητικων και λαιkων κεκτημενων!