Σε μια περίοδο βαθιάς
κοινωνικοπολιτικής κρίσης, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι καμία πτυχή της
κοινωνικής ζωής δεν αφήνεται ανεπηρέαστη, ενώ ταυτόχρονα τα αντανακλαστικά της
κοινωνίας αντιδραστικοποιούνται. Όπως δείχνουν
και τα πολλά περιστατικά έμφυλης βίας,
επιθέσεων, και βιασμών τον τελευταίο καιρό σε μια σειρά κοινωνικών χώρων, αυτή
η κρισιακή κατάσταση αποκρυσταλλώνεται και στο πεδίο των έμφυλων σχέσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που μάλιστα, αφορά τον κοινωνικό χώρο του
Πανεπιστημίου, είναι το συμβάν της επίθεσης
που δέχτηκε φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας από τον καθηγητή της Ν.
Γκιτσάκη, ο οποίος την έστειλε σε αιμόφυρτη κατάσταση, ημιλυπόθυμη, στο
νοσοκομείο. Το περιστατικό αυτό, φυσικά, δεν είναι μεμονωμένο: σε μια
πατριαρχική κοινωνία, και στις παραγόμενες από αυτήν έμφυλες σχέσεις εξουσίας,
αυτού του είδους τα περιστατικά αποτελούν σχεδόν καθημερινή πραγματικότητα, και
συνήθως αποσιωπώνται από τον κυρίαρχο λόγο.
Η άσκηση τέτοιου είδους σεξιστικής συμπεριφοράς από έναν καθηγητή σε μια
φοιτήτρια αποτελεί παράδειγμα τυπικής έμφυλης βίας αφενός, και το αποκορύφωμα
της πρακτικής της καθηγητικής αυθαιρεσίας αφετέρου. Ο καθηγητής, έχοντας ενσωματώσει την
ιδέα ότι αποτελεί αυθεντία στον κοινωνικό χώρο του Πανεπιστημίου, θεώρησε ότι
έχει το δικαίωμα να ασκήσει εξουσία πάνω στο σώμα μιας φοιτήτριάς του. Η καθηγητική κοινότητα, εξάλλου, συμβάλλει συχνά στην
αναπαραγωγή του κυρίαρχου λόγου και σχέσεων εξουσίας εντός του Πανεπιστημίου. Μια
άλλη πλευρά των σχέσεων εξουσίας που διαμορφώνονται στο εσωτερικό του
Πανεπιστημίου, αποτυπώθηκε με το περιστατικό στο Πάντειο, όπου καθηγητής
χτύπησε τον φοιτητή του επειδή έγραψε ένα σύνθημα στον τοίχο, και με την
ιστορία δύο χρόνων όπου φοιτητές στην Ξάνθη διώκονταν από τον φασίζουσας
ρητορείας καθηγητή τους για τη συνδικαλιστική τους δράση. Όλα αυτά αποδεικνύουν
ότι οι εξουσιαστικές σχέσεις, έμφυλες ή όχι, δεν αποτελούν μεμονωμένα
περιστατικά, αλλά μια πραγματικότητα στην οποία πρέπει εμείς οι ίδιες και οι
ίδιοι να αντισταθούμε.
Η υπέρβαση αυτών των ποικίλων σχέσεων εξουσίας και της
έμφυλης καταπίεσης αποτελεί, ταυτόχρονα, και έναν αγώνα για συνολική κοινωνική
χειραφέτηση, έναν αγώνα που πρέπει να δοθεί σε πολλαπλά επίπεδα. Αυτό ακριβώς σηματοδοτεί η 8η
Μάρτη, η Ημέρα της Γυναίκας, που καθιερώθηκε το 1911 προς τιμήν των κινητοποιήσεων των εργατριών της
κλωστοϋφαντουργίας στις ΗΠΑ το 1908. Τότε όπως και τώρα, η πάλη για έμφυλη (και
όχι μόνο) απελευθέρωση αποτελεί ένα συνεχές διακύβευμα, μια καθημερινή μάχη
ενάντια στην πατριαρχική δομή της κοινωνίας και τη σεξιστική νοοτροπία που
παράγεται από αυτήν. Ταυτόχρονα, πρόκειται και για μια ιδεολογική διαπάλη που,
αναγνωρίζοντας ότι το φύλο αποτελεί μια κοινωνική κατασκευή και όχι μια
βιολογική και καθολική πραγματικότητα, πρέπει να αμφισβητήσει τα έμφυλα πρότυπα
τα οποία, καθορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο όλες και όλοι πρέπει να φερόμαστε
ανάλογα με το φύλο μας, καταπιέζει όλα τα υποκείμενα και τα ιεραρχεί σε ανώτερα
και κατώτερα, σε «φυσιολογικά» και «μη φυσιολογικά».
Γιατί, εν τέλει, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ορίζει τον
τρόπο που συμπεριφερόμαστε, που ντυνόμαστε, που αυτοδιαθέτουμε το σώμα μας,
αυτές/ους που επιλέγουμε να κοιτάμε. Για να είμαστε, λοιπόν, όλες και όλοι
ελεύθερες/οι, ας είναι η 8η Μάρτη, όχι η ημέρα που χαρίζουμε
λουλούδια στο «ωραίο φύλο», αλλά η αφορμή να αγωνιζόμαστε για την έμφυλη
χειραφέτηση και να μετασχηματίζουμε τη ζωή και την κοινωνία μας, κάθε μέρα και
όχι μια φορά το χρόνο.
ΡΑΣ ΕΑΑΚ
ΑΡ.ΕΝ. ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου